Utopie? Luchtkastelen. Zeker niet. Het is gewoon een ontnuchterend feit dat in 2023 al onze overheden samen 22 miljard euro meer uitgaven dan in 2019. Waarom zouden we de broeksriem niet kunnen aanhalen naar vijf jaar geleden? We stellen hieronder al meteen 7 quick wins voor om de helft van de klus op korte termijn al te klaren.
Werken moeten lonen: belastingvrije som optrekken naar 21.500 €
Voor U pleit voor een grondige staatsontvetting als vlugste weg naar een gezonde begroting. De linkse partijen hebben de mond vol over extra belastingen, waaronder de vermogenstaks, terwijl de besparing bij de overheid zelf voor het grijpen ligt. Ook in de tv-studio’s en politieke programma’s in aanloop van de verkiezingen horen we niks anders dan partijen die met euro’s schuiven tussen overheid, werkgevers en werknemers of die kibbelen over een cent meer of minder fiscale aftrekbaarheid. De optelsom van al die maatregelen werd begin mei dus getoetst door het planbureau, dat meteen aanstipte dat geen enkele partij de budgetnorm van Europa haalt en ook de werkzaamheidsgraad in de buurt van 80 % niet in orde krijgt. Zelfs niet met de door hen voorgestelde gigantische verschuiving van de lasten.
We gaan zeker mee in de algemene ambitie om werken te laten lonen. Daarom stelt Voor U stelt voor om in eerste instantie de belastingvrije som op te trekken van 10.570 € naar 21.500 €. Zo zal een werkende steeds voldoende meer hebben dan een leefloontrekker.
Naarmate onderstaande besparingsplan gerealiseerd wordt, kunnen verdere belastingschijven systematisch verlaagd worden waardoor werken steeds meer loont.
De 7 werven van Voor U
Prioriteit na 9 juni is de zevenkoppige draak ‘overheid’ te verslaan, of toch
minstens flink afslanken. Om die zevenkoppige draak een kopje kleiner te maken, willen we ingrijpen op zeven grote werven in de begroting. Die zouden zouden grosso modo naar 12,940 miljard euro besparing moeten leiden.
❶ Snoeien in het politieke bestel
Ministers, parlement, kabinetten en de senaat afschaffen, leidt tot de besparing van 370 miljoen €.
We schrappen praatbarakken als de Senaat, het Frans gemeenschapsparlement, de Raad van de Vlaamse gemeenschapscommissie, de Raad van de Vlaamse gemeenschapscommissie en de Verenigde Vergadering van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie. In de overige structuren beperken we het aantal leden.
💸 BESPARING: 203,6 MILJOEN €
We zetten ook het mes in de regering zelf: momenteel hebben we 61 ministers en staatssecretarissen met een kostprijs van 197 miljoen €.
We houden 25 ministers over:
- 10 federale ministers
- 5 ministers voor de Vlaamse regio
- 5 ministers voor de Waalse regio
- 5 ministers voor de Brusselse regio
💸 BESPARING: 117 MILJOEN €
Voor de overblijvende ministers houden we 8 kabinetsleden over in plaats van gemiddeld 41 kabinetsleden. Dat is nog altijd meer dan in Nederland en is zoals het aantal in de Europese Commissie).
Zo bespaar je 25 keer 33 kabinetsleden, ofte 825 keer 60 000 €.
💸 BESPARING: 49,5 MILJOEN €
OVERZICHT BESPARINGEN
BEDRAG
Parlementen
203,6 MILJOEN €
Ministers
117 MILJOEN €
Kabinetten
49,5 MILJOEN €
TOTALE BESPARING
370 MILJOEN €
❷ De provincies afschaffen
De werking van de provincies kost ons jaarlijks 1,250 miljard euro, in 2022. In 2015, wat slechts 7 jaar terug is, was deze kost slecht 675 miljoen €. Dus een meerkost van 575 miljoen € terwijl het discours van de gevestigde partijen sinds lang zegt de provincies te willen afschaffen.
De taken van de provincies kunnen door de ambtenaren van de andere bestuursniveaus beheerd worden. We hebben er genoeg – 7 parlementen en 6 regeringen. Vlaanderen riep bovendien ook nog eens 15 regio’s in het leven in februari 2023, wat de omgekeerde beweging is van wat er zou moeten gebeuren, namelijk de overheid afbouwen.
TOTALE BESPARING
575 MILJOEN €
❸ Bosmaaien in regelgeving en ambtenarenaantal
In 1995 waren er nog 728.000 ambtenaren, in 2022 maar liefst 1.062.000, een stijging met bijna de helft. Als we daar ook de zorg en maatschappelijke dienstverlening bijnemen, zitten we aan 1,6 miljoen mensen. De werkgelegenheid bij de overheid neemt al decennialang toe … voor welke service en wat met de zee aan mogelijkheden tot automatisatie die digitalisering biedt?
Indien op de gehele administratie een afbouw van 10% zou gebeuren (totaal 1.062 000), betekent dit 106 000 ambtenaren minder. Dit is een besparing van 5,3 miljard euro. Dan nog hebben wij 15% meer ambtenaren dan het Europees gemiddelde. Uiteraard moet dit gepaard gaan met de sanering in de overdreven regelgeving,
subsidiemolen en pestbelastingen.
Uit de onderstaande tabel is het ook overduidelijk dat er door de sanering van de
regelgeving nog een zeer belangrijk besparingspotentieel te vinden is bij de lokale
besturen.
In Vlaanderen verdubbelden de werkingsmiddelen van lokale besturen op 10 jaar tijd van 2,3 miljard naar 4,6 miljard.`In het huidige besparingsplan is hier geen rekening mee gehouden, maar bij een bestuursdeelname van Voor U moet dit zeker het onderwerp vormen van ons overheidssaneringsplan.
TOTALE BESPARING
5,3 MILJOEN €
❹ Werkloosheid ombuigen naar werkzaamheid
Werkloosheidsuitkering beperken in de tijd
België is het enige land ter wereld waar je levenslang een werkloosheidsuitkering kunt genieten. In januari 2023 hebben 303.862 uitkeringsgerechtigde volledig werkloze werkzoekenden (UVW-WZ) een uitkering gekregen. Daarvan is 35,1 % minder dan 1 jaar werkloos, 14,7 % tussen 1 en 2 jaar en 50,1 % 2 jaar of langer.
Voor U stelt voor om de werkloosheidsuitkeringen te beperken tot 1 jaar, vermeerderd met 1 maand per actief gewerkt jaar, tot maximaal 2 jaar. Daarmee spreken we een groep van 65 % van de werklozen aan. Een exacte berekening van de daarmee gepaarde winst kan alleen in de werkelijkheid, als we weten hoeveel mensen met hoeveel gewerkte jaren binnen dat systeem vallen. Maar na 2 jaar spreken we dus meer dan 50 % van de uitkeringstrekkenden aan.
Gemiddelde kostprijs LT-werkloze / maand
1233 €
Gemiddeld aantal LT-werklozen 2023
1485000
TOTALE BESPARING
2,197 MILJARD €
Werkzaamheid verhogen
Volgens Statbel bedraagt de gemiddelde werkzaamheidsgraad in ons land 72 %.
- In Vlaanderen is dat 76,8 %.
- In het Waalse Gewest gaat het om 65,5 %.
- In het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest om 66,5 %.
Het Europese gemiddelde bedraagt 75,3 %, dat haalt dus alleen Vlaanderen. De
vooropgestelde norm voor 2030 voor België is 80 %. Econoom Geert Noels bevestigt dat we er goed zouden voorstaan mochten we die 80 % halen, maar wat hebben we aan een norm als er geen enkele daadkrachtige inspanning geleverd wordt om die te halen?
Laten we het realistisch houden, maar geen duimbreed afwijken van dit streven:
- Vlaanderen klimt naar 80 %.
- Wallonië en Brussel doen dezelfde inspanning en klimmen boven de 70 %.
Daarmee benaderen we al minstens het Europese gemiddelde. De winst daarvan
bedraagt volgens onderstaande berekening* 2,145miljard euro. Kortom: we werken
het gat in de begroting dicht, veeleer dan het weg te belasten.
(Cfr. cijfers planbureau: 2,490 miljard.)
Conclusie: de werkloosheidsuitkering beperken in de tijd en dus geen werklozen meer hebben langer dan 2 jaar is een totale besparing/opbrengst van 4.345 miljard euro.
Gezien het totale aantal openstaande vacatures 184.431 (12/2023) is er een
perfecte match mogelijk.
Om bovengenoemd plan mogelijk te maken is het essentieel om de OCMW-uitkering te beperken in de tijd en te plafonneren en de mensen naar aangepast werk te leiden.
Totale kost per werknemer (basishypothese: brutoloon 14 euro/uur/ minimum = 12,33 euro/uur = dus een onderschatting)
TOTALE OPBRENGST
2,145 MILJARD €
BESPARING WERKLOOSHEID
2,97 MILJARD €
OPBRENGST STIJGING WERKZAAMHEID
2,145 MILJARD €
TOTALE OPBRENGST INGREEP WERKLOOSHEID / WERKZAAMHEID
2,145 MILJARD €
❺ Langdurig zieken heractiveren
In dit artikel kun je lezen dat de kostprijs van langdurig zieken onlangs de kost van de werkloosheidsuitkeringen voorbijgestoken heeft en in 2023 aftikte op meer dan 8 miljard euro. Dat voor het eerst voor meer dan 500.000 langdurig zieken, terwijl dat in 2017 nog maar om 380.000 personen ging. Een stijging van 24,2 %.
Als die trend zich doorzet, bedraagt de kost 13,9 miljard euro in 2029 en ronden we in 2035 de kaap van 600.000 langdurig zieken. Dat lezen we in de Specialist en in de Standaard.
Maar waarom moet die trend zich doorzetten? Pakweg in Vlaanderen is er maar een stijging van 3,9 % in de werkzaamheidsgraad. Hoe kunnen 3,9 % meer werkenden plots 24,2 % ‘zieker’ zijn? In veel gevallen moeten we langdurig zieken aangepast werken kunnen aanbieden waardoor ze misschien weer helemaal hun draai op de arbeidsmarkt vinden.
Als we kunnen terugkeren naar het niveau van 2017 en we houden ruim rekening met die 3,9 % en toppen af naar 5 %, besparen we nog altijd een vijfde van 8 miljard euro, oftewel 1,6 miljard euro.
TOTALE OPBRENGST
1,6 MILJARD €
❻ Commissievergoedingen mutualiteiten naar marktconform niveau brengen
De mutualiteiten kosten ons jaarlijks 1,3 miljard euro, terwijl dat in 2015 nog maar 825 miljoen euro was. Als je de werking ervan zou uitbesteden aan privébedrijven, kan de kostprijs minstens dalen naar 500 miljoen euro.
Overigens: in Nederland zijn de mutualiteiten afgeschaft. Dit kaartte ik al eens in deze video:
𝟭 𝗠𝗘𝗜, 𝗗𝗔𝗚 𝗩𝗔𝗡 𝗗𝗘 𝗪𝗘𝗥𝗞𝗘𝗡𝗗𝗘 𝗩𝗟𝗔𝗠𝗜𝗡𝗚 💪
— Ivan Sabbe (@IvanSabbe) May 1, 2024
Zie mijn video met voorstel om de werkenden 𝟳𝟱𝟬 𝗺𝗶𝗹𝗷𝗼𝗲𝗻 𝗯𝗲𝗹𝗮𝘀𝘁𝗶𝗻𝗴𝗲𝗻 te 𝗯𝗲𝘀𝗽𝗮𝗿𝗲𝗻 door de inefficiënte werking van de mutualiteiten aan te pakken.
👉 Voor meer programmapunten:… pic.twitter.com/wRiKe4Exdi
POTENTIËLE BESPARING
750 MILJOEN €
❼ Snoeien in wildgroei aan subsidies
In Vlaanderen alleen al worden er 17 miljard aan subsidies uitgereikt. Daarvan zijn een deel economische subsidies, die Voor U liever vervangen ziet door belastingverlagingen. Dat geeft meer bedrijven meer ademruimte om te investeren in wat ze zelf willen.
Het budget van subsidies voor EWI (economie – wetenschappen – innovatie) bedraagt 5,1 miljard (dat is 8,3% van de totale begroting van 61,6 miljard). Daarin zitten vervat:
- VLAIO: 842 miljoen + 432 miljoen = 1,27 miljard
- EWI-steun (voor innovatie) = 1,217 miljard
Totaal steun: 2,4 miljard
Het totale budget voor EWI steeg op 5 jaar met 45%. De kostpijs voor het economisch beleid is gestegen van 439 naar 842 miljoen op één jaar (90% stijging). Deze stijging voor het economisch beleid situeert zich vooral binnen VLAIO en is hoofdzakelijk het gevolg van het bijkomend crisisbudget energiesteun (250 miljoen euro) en de toename van de kredietlijn compensatie voor indirecte emissiekosten (carbon leakage) van energie-intensieve bedrijfstakken met 92 miljoen euro.
POTENTIËLE BESPARING
xxx €
Voor U wil deze subsidies vervangen door belastingverlagingen. Hier is dus geen directe winst realiseerbaar, maar er zal wel een gunstig effect zijn op werf 3, met name een vermindering van het aantal ambtenaren dat deze subsidiecarrousel niet meer draaiende moet houden en controleren.
Bovendien valt hierdoor het risico weg dat subsidies gegeven worden op basis van politieke connecties of op het feit of een bedrijf voldoende administratief personeel heeft om het subsidiedossier in te dienen. Van een algemene belastingsverlanging geniet elk bedrijf mee.
FINAAL OVERZICHT
De finaliteit is om om de overheidsuitgaven terug te schroeven naar het niveau van 5 jaar geleden, oftewel een besparing van 22 miljard euro, of 1900 euro per burger. Een eerste stap zijn deze 7 werven (onmiddellijk uit te voeren, quick win) die meteen de helft van de oplossing bieden. Daarna werken we verder met de kaasschaafmethode en binnen de filosofie van de 12 werken van Voor U om de andere helft verspilling terug te winnen.
Conclusie
In plaats van duizenden pagina’s programma te schrijven, zoals het PS-programma, en eindeloze discussies te voeren over een euro meer of minder voor deze of gene fiscaal al dan niet aftrekbare cheque: laten we eerst die zevenkoppige draak het hoofd bieden en ingrijpen in die massale kostenposten. Daarna bouwen we met de 12 werken van Voor U, veel ondernemingszin en goed huisvaderschap verder aan een systeem met minder overheid en meer ademruimte voor de burger. Zonder dat Europa over de schouder meekijkt in onze portemonnee. Want dat zit eraan te komen als we niets doen, remember de Griekse toestanden.
Kortom: eerst de 7 werven (saneren), daarna de 12 werken (koers houden).
